Maaien

Er viel weer een fietsdode door onaangepaste snelheid.

In de media wordt de pil verguld met een SMIDSY sausje, en de enige schuldige volgens de verkeersdeskundige is ... het hoge gras van de berm dat tot midden juni niet mag gemaaid worden!

Maar klopt dat verhaaltje wel? Het gras stond toch stil.

Even kijken in een omzendbrief naar het doel van het verguisde bermbesluit.

Artikel A.
Doel van het bermbesluit :
Wegbermen zijn niet uitsluitend landschappelijke elementen maar vaak bevatten ze ook een rijke fauna en flora.
Het bermbesluit, getroffen in uitvoering van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, beoogt een natuurvriendelijk bermbeheer te stimuleren via een aangepast maaibeheer met daartoe geschikt materieel en met verbod tot gebruik van biociden. Bij de toepassing van het bermbesluit, dient de verantwoordelijke overheid echter rekening te houden met andere taken, met name het instaan voor verkeersveiligheid, de bestrijding van voor de menselijke economie schadelijke organismen, het beheersen van de grondwaterhuishouding en het voorkomen van wateroverlast.
Bij toepassing van het bermbesluit kan hiermee rekening gehouden worden overeenkomstig het proportionaliteitsprincipe dat in het advies van de Raad van State over het besluit werd omschreven.

Het bermbesluit heeft niet als doel de verkeersonveiligheid te vergroten. Mooi! Het wordt nog eens expliciet herhaald in artikel C:

Het is belangrijk hier nogmaals te vermelden dat het maaien van wegranden voor het vrijhouden van verkeers- en signalisatieborden buiten de vastgestelde data kan gebeuren om rekening te houden met de opdrachten terzake van bepaalde openbare besturen. Dit betekent dat eventueel een vroeger maaltijdstip kan gekozen worden indien de verkeersveiligheid in het gedrang zou komen.

Er staat besturen dus niets in de weg om wegranden te maaien waar de verkeersveiligheid in het gedrang komt. Volgens het proportionaliteitsprincipe natuurlijk.

Raar toch dat een "verkeersdeskundige" daar helemaal niet van op de hoogte is. Foei! Kletsen op zijn blote billen en terug naar school. Bestuurders moeten hun snelheid aanpassen aan de omstandigheden, en een slechte zichtbaarheid is een perfect geldige reden om je snelheid te temperen.

Ook Natuurpunt.be, volgens mij toch de verdediger van onze natuur, bevestigt deze aanpak in hun bermendossier:

Bij de toepassing van het bermbesluit dienen publiekrechtelijke rechtspersonen (o.a, Gemeenten, Provincies, maar ook polderbesturen, NMBS,...) wel rekening te houden met andere aspecten, zoals het instaan voor de verkeersveiligheid, het bestrijden van schadelijke organismen, het beheersen van de waterhuishouding en het voorkomen van wateroverlast.

En tenslotte in het Vademecum fietsvoorzieningen wordt zelfs de modus operandi uitgelegd:

Op alle andere plaatsen waarop het besluit van toepassing is geldt: niet maaien voor 15 juni. Een vroegere beperkte maaibeurt langs de rand van de verharding is toegelaten in functie van de veiligheid. Deze zogenaamde veiligheidsmaaibeurt wil de belijning, het straatmeubilair, enz. vrijhouden. Ze is ter breedte van een maaibalk (maximum 1m 25, liefst smaller). De veiligheidsmaaibeurt op gewestwegen gebeurt tussen 15 april en 1 juni. Desnoods kan deze veiligheidsmaaibeurt herhaald worden;

Geen veiligheidsmaaibeurten organiseren is natuurlijk goedkoper voor een gemeente. Hoeveel doden en gewonden moeten er nog vallen voordat gemeentebesturen eindelijk voor de rechter gesleurd worden omdat zij hun veiligheidstaak niet vervullen, terwijl ze nochtans er persoonlijk voor verantwoordelijk zijn?

Fietssnelweg Leuven - Waver: Dode Beemde

Door de hoge grond- en huisprijzen in Leuven, verhuizen veel Vlaams-Brabanders naar net over de taalgrens, terwijl ze wel in Leuven blijven werken en hun kinderen in Leuven naar school gaan.
Er ontbreekt evenwel een goede fietsverbinding naar Leuven: de Waversebaan heeft veel hoogteverschillen, veel kruispunten, druk autoverkeer en al 50 jaar versleten fietspaden, maar die worden dit jaar eindelijk aangepakt.

Voor zwakke weggebruikers is de komst van de fietspaden uitstekend nieuws, want de Waversebaan is voor het school- en werkverkeer naast de Fonteinstraat de enige verbinding tussen Sint-Joris-Weert, Oud-Heverlee en Leuven. Bovendien zijn fietspaden langs de Fonteinstraat voorlopig geen optie, omdat het grenst aan natuurgebied de Doode Bemde en er eerst onteigeningen moeten volgen.

Een fietssnelweg langs de spoorlijn zou hiervoor een mooi alternatief zijn. In het artikel hierboven wordt vermeld dat er eerst onteigeningen zouden moeten volgen.

Raar, raar, raar.
Er is al heeeeel lang sprake van dit fietspad, maar het is vooral het Agentschap voor Natuur en Bos (Vlaams Gewest) dat al die jaren dwarsligt, dat lees je met nog meer info hier en hier. ANB houdt zich de laatste jaren vooral bezig met het opstellen van boskaarten. Wanneer die eindelijk klaar zijn kunnen ze zich misschien weer eens buigen over deze fietsroute.

Een fietspad op peilers in de talud van de spoorweg zou nochtans de natuurwaarden niet veel verstoren, naar ik schat toch niet meer dan de jaarlijkse doorgang van de sproeitrein van Infrabel door dit natuurgebied. Ook maken fietsers niet meer lawaai dan een passerende trein. Maar misschien zie ik dat weer te simpel.

We moeten dus weer eens vaststellen dat de fietsmobiliteitsvisie in Vlaams-Brabant achterop hinkt tegenover ander provincies.

Hierbij een voorbeeld uit Limburg waar het wel kon:ook

Uit Mobiliteitsbrief 39 - Module 10 en 13 - Inspraak
FIETSPADENPROJECT IN NATUURGEBIED [30-06-2002]
Auteur(s): Valère Donné, AWV Limburg
...
In het natte gebied van de Hamonterbeek zal het fietspad op pijlers in de vorm van een houten vlotter over het natuurgebied worden geleid. Voor de doortocht van het fietspad door het natuurgebied wordt een boscompensatie voorzien van 1ha nieuwe inheemse bosgoedbeplanting in de vorm van groenbuffers met een breedte van 10m op privé-domein.

In Nederland vind je veel fietsbrugggen/fietspaden op hoogte, die hebben daar veel expertise in.

Nieuwe rotonde N220 x N223, Maasdijk

Update 2018-05-17
Ook in de provincie Antwerpen werd dit al eens uitgevoerd:

Eindhoven: Slowlane

Dit weekend fietsten we stukken van de Slowlane voordat we ons gingen ontspannen op Slow in the park.

Wat vond ik ervan?

- De herkenbaarheid/continuïteit is niet optimaal in stedelijk gebied vooral aan de kruispunten, de Slowlane verschilt daarvoor te weinig van de andere fietspaden, en bewegwijzering ontbreekt. Geen probleem voor de dagelijkse gebruiker, maar wel voor de accidentele toeristen zoals wij. Het herkenningsteken van een deel van de Slowlane is de s-vormige middenstreep.

- De Hi-Tech Campus was gesloten. Toch een beetje vervelend voor een altijd bruisende stad, vooral omdat er geen duidelijk alternatief is. Naderhand bezien wel: op satellietfoto's zie je een lowtech olifantenpaadje naast de Hi-Tech campus. Wij fietsten aan de overkant van de straat, en daar was dat paadje niet zichtbaar, dus hebben we een grote omweg gefietst langs Waalre en Veldhoven.

- Breed breed breed zoals veel Nederlandse fietspaden. Heel aangenaam fietsen, en zeker in het weekend wanneer er weinig fietsverkeer is.

- Veilige kruispunten met veel opstelruimte en veel duidelijkheid waar fietsers voorrang hebben en waar niet.

Parkpoort (2)

De fietsinfrastructuur op de Leuvense ring verbetert ondertussen langzaam, met een dikke nadruk op tergend langzaam. De recentste werken die werden/worden uitgevoerd zijn:

Aanpassen bushalte op de Leuvense ring aan de parkpoort

Van 6 maart tot 14 april werkt Wegen en Verkeer aan een nieuwe bushaven voor de ringbussen van De Lijn die op de Leuvense buitenring de halte 'Parkpoort' gebruiken. Om de werken te kunnen uitvoeren sluit Wegen en Verkeer het rechterrijvak af over een lengte van 100 meter. Het autoverkeer beschikt tijdens de werken dus over een rijvak minder. Voor de fietsers en de voetgangers is er geen hinder.

Na de werken aan de buitenring werkt Wegen en Verkeer ook vanaf begin april aan een bushaven aan de binnenring.

Wegen en Verkeer plaatste vooraankondigingsborden om de bestuurders tijdig te informeren over deze kleine ingreep.

De nieuwe hoge boordsteen van de bushalte verhindert nu dat fietsers nog rechtdoor rijden over de middenberm.

Veiligere fietsoversteekplaatsen aan Geldenaaksevest (Parkpoort) in Leuven
Situering van het project
Het Agentschap Wegen en Verkeer past in het voorjaar van 2017 het kruispunt van de Parkpoort in Leuven aan om de veiligheid van de fietsers te verhogen. Vooral de fietsers die van de Parkstraat komen en de Geldenaaksebaan willen inrijden, zullen dat in de toekomst veiliger kunnen doen.

Tweede afslagstrook van binnenring naar Geldenaaksebaan verdwijnt
In een eerste fase wijzigt Wegen en Verkeer op 3 en 4 april 2017 enkele markeringen ter hoogte van het kruispunt. De linkse rijstrook van de twee rijstroken voor het verkeer dat van de binnenring afslaat naar de Geldenaaksebaan verdwijnt. Ook de tweede rijstrook in het eerste deel van de Geldenaaksebaan wordt ingenomen. Beide rijstroken moeten verdwijnen om voor de fietsers een veilig opstelvak te kunnen maken. Wegen en Verkeer neemt deze rijstroken in door het aanbrengen van tijdelijke markeringen en werfsignalisatie.

Middeneiland en verkeerslicht voor fietsers richting Geldenaaksebaan
In een tweede fase verbetert Wegen en Verkeer de manier waarop fietsers uit de Parkstraat het kruispunt met de Geldenaaksevest oversteken. Fietsers die vanuit de Parkstraat rechtdoor naar de Geldenaaksebaan rijden, kunnen blijven gebruik maken van de eerste rijstrook. Fietsers die vanuit de Parkstraat naar het fietspad op de buitenring willen rijden, krijgen een opstelvak in het midden van het kruispunt. Door de linkse rijstrook van het verkeer op de binnenring naar de Geldenaaksebaan weg te nemen, wordt er hier ruimte vrijgemaakt voor die fietsers. Dit opstelvak wordt aangelegd als een verkeerseiland met bijhorend verkeerslicht dat conflicten met het autoverkeer moet vermijden. Alvorens de opstelplaats en het verkeerslicht worden aangebracht, zal Wegen en Verkeer de elektrische aansluitingen van de bestaande verkeerslichten tot op het midden van het kruispunt brengen. Dit gebeurt via een boring.

Extra verkeerslicht voor fietsers richting Parkstraat
Tot slot wordt er voor de fietsers die van de Geldenaaksebaan naar de Parkstraat willen fietsen ook een verbetering aangebracht. Wegen en Verkeer legt in een derde fase een opstelvak voor het kruispunt aan. Omdat dit nieuwe opstelvak voorbij de bestaande verkeerslichten wordt aangebracht, wordt er een extra verkeerslicht ter hoogte van het opstelvak geplaatst.

Toch blijft er nog altijd veel asfaltoppervlak over voor het gemotoriseerd verkeer, en weinig voor het fietsverkeer.

Parkpoort (1)

Ooit waren de fietsinfrastructuurverwachtingen hooggespannen aan Parkpoort (net zoals op de hele R23 trouwens).

In 1999 al ontwierp Leuven twee fietsvriendelijke varianten voor dit kruispunt, gekoppeld aan een decentraal busstation. Hieronder pleeg ik even plagiaat uit de enige publieke bron die hierover nog bestaat, en die haalde de mosterd dan weer uit het document 'Stad Leuven, Ruimtelijke Planning, Ontwerpprincipes Parkpoort Project, Herinrichten parkpoort en aansluiting van de Philipssite te Leuven, Leuven, 1999'.

Eerste ontwerp stad Leuven: Ondertunneling

Het eerste ontwerp van de stad Leuven gaat uit van het principe van scheiding van doorgaand en afslaand verkeer op de vesten. Hier wordt deze scheiding met behulp van een tunnel gerealiseerd. Het doorgaand verkeer gaat ter hoogte van de Leo Dartelaan en de Weldadigheidsstraat een tunnel in en komt ter hoogte van de ingang van de gevangenis Leuven Centraal weer boven. Er wordt vanuit gegaan dat het afslaand verkeer (dat een kleinere omvang heeft dan het doorgaande) op het bovengrondse gedeelte met behulp van een eenvoudig verkeersplein afgehandeld kan worden.

Wat voetgangers en fietsers betreft, stelt het ontwerp dat het veel lagere aantal voertuigen dat nog bovengronds over de vesten zal rijden, de mogelijkheid creëert voor oversteekplaatsen zonder verkeerslichten.

Omdat men uit historische overwegingen niet aan de resten van de Leuvense stadsomwalling wil komen, en men zoveel mogelijk de kastanjelaars die op de
middenberm staan wil sparen, voorziet het ontwerp in twee gescheiden tunnelkokers aan de kant van de Naamsepoort. De twee aparte kokers komen dan ongeveer ter hoogte van de Nieuwe Kerkhofdreef samen, om als één tunnel boven te komen aan de kant van de Tiensepoort.

Het busstation zou hier op de brede middenberm tussen de twee armen van de vesten in de zone tussen de Frederik Lintsstraat en Henri Regastraat ingeplant worden.

en

Tweede ontwerp stad Leuven: Verkeersplein

Het tweede ontwerp van de stad Leuven is een verkeersplein, een soort uitgerekte rotonde die zich van de as Parkstraat-Geldenaaksebaan tot de as Henri Regastraat-Nieuwe Kerkhofdreef uitstrekt. Het verkeersplein zal met behulp van lichten geregeld worden, waarbij een lichtenregeling met vier fasen uitgewerkt werd. Om voetgangers en fietsers een veilige en vlotte oversteekmogelijkheid te bieden, werd in dit ontwerp voor een voetgangers- en fietstunnel gekozen. Deze zou tussen de Frederik Lintsstraat en de Philipssite worden aangelegd. Aangezien de toegangshellingen van ongeveer 50 meter voor de gecombineerde en daardoor vrij brede tunnel, veel ruimte in beslag nemen, werd de Frederik Lintsstraat als autovrije zone ingekleurd.

Aangezien er op de middenberm niet genoeg plaats is voor het inplanten van een busstation, wordt het op de Philipssite zelf ingeplant, namelijk op de hoek van de Geldenaaksevest en de Geldenaaksebaan.

De ontwerpen verklaren waarom het park op een rare manier aansluit op de fietspaden van de ring zoals ik eerder constateerde:

Onderaan de helling moet je als fietser naar rechts of naar links. Optisch lijkt het pad wel gewoon de drukke ring te kruisen en stadinwaarts te leiden.