Bedreigde fietspaden (7)

Ik kreeg al enkele antwoorden op mijn vraag.

AWV

Beste

Wij hebben uw mail in verband met de Japanse duizendknoop goed ontvangen en begrijpen uw bezorgdheid hierover.
De plant is, zoals de naam het zegt, afkomstig uit Japan en sinds de 19de eeuw verspreid in West-Europa. Aanvankelijk werd de plant gezien als een gewone exotische tuinplant en zelfs gebruikt voor decoratieve doeleinden.
Door de gemakkelijke vegetatieve vermenigvuldiging met plantendelen, stengels en wortels, en de mogelijkheid om zich te vestigen op bijna alle bodemtypes. is ondertussen gebleken dat de Japanse duizendknoop een enorme groef- en uitbreidingscapaciteit heeft en hinderend kan zijn, De plant wordt nu algemeen gecatalogeerd als een invasieve exoot.
Op plaatsen waar de Japanse duizendknoop hindert, wordt al geruime tijd bekeken hoe deze plant kan bestreden worden. Verschillende bestrijdingsmethoden werden en worden uitgeprobeerd: mechanisch.biologisch, chemisch,..., Tot nu toe is een efficiënte en duurzame bestrijdingsmethode voor uitvoering op grote schaal en met de nodige zorg voor de gezondheid van mens en milieu, nog niet gekend. Daar gebeurt heel intens onderzoek naar, zowel in binnen- en buitenland.

In afwachting van efficiënte bestrijdingsmogelijkheden wordt algemeen, in samenspraak met het Agentschap voor Natuur en Bos, geopteerd om nieuwe haarden te voorkomen en de bestaande te beheersen, vooral naar uitbreiding toe. In deze context werd daarom de Japanse duizendknoop langs gewestwegen afgebakend met palen en draad. Door het maaien gaat de plant nog agressiever reageren en kunnen plantendelen verspreid worden, waardoor nieuwe planten ontstaan.

Zodra de bestrijding op een duurzame en praktische manier kan uitgevoerd worden. zullen de haarden aangepakt worden.

Hmmm. Voor deze grote speler is er een (onoverbrugbaar) verschil tussen theorie en praktijk. Heeft er iemand al eens zo een afbakening gezien? Ik zou daar graag eens een foto van publiceren.
Op 8 september zag het er langs de Aarschotsesteenweg nog zo uit: geen palen, geen (opvallend oranje) draad, wel een grote bos Japanse Duizendknoop.

Aarschotsesteenweg, Wilsele, naast spoorwegberm

Bijgevolg zag het er op 25 september zo uit:

Aarschotsesteenweg, Wilsele, naast spoorwegberm

De uitleg die ik elders vond is: "De bermstrook het dichtst bij de weg krijgt frequent een veiligheidsmaaibeurt."

Blijft de vraag wat ze zullen doen wanneer de planten zich op 20-50cm van het fietspad bevinden: afbakenen en nulbeheer zijn dan geen optie.

VMM
slaat een voorzichtig mea culpa.

Geachte heer,

We kregen uw onderstaande melding.

Japanse duizendknoop is inderdaad een invasieve exoot die zeer snel uit breidt. Een sluitende oplossing voor de bestrijding van de soort is er jammer genoeg nog niet.

Het beleid van de VMM voor de bestrijding van Japanse Duizendknoop bestaat momenteel uit:

• Er wordt maximaal voorkomen dat deze invasieve exoot zich verspreid door zones waar deze plant voorkomt niet te maaien bij het reguliere onderhoud van de waterloop. Op die manier voorkomen we de verdere verspreiding van deze invasieve exoot. Nog niet al onze bestekken en aannemers zijn vertrouwd met deze aanpak. Langs de Dijle werd inderdaad recent ook nog Japanse duizendknoop gemaaid zonder onmiddellijke afvoer. We beamen volledig dat dit niet de gewenste aanpak is en werken er reeds aan dit in toekomstig onderhoud niet meer te doen.
• Op een beperkt aantal locaties bestrijden we de soort door frequent te maaien (met specifieke zorg voor afvoer van alle maaisel). Dit is slechts in beperkte mate succesvol en zeer duur. Voorlopig blijft dit beperkt tot een aantal pilootprojecten. Op basis van deze resultaten zullen we deze aanpak uitbreiden. We blijven ook zoeken naar eventuele alternatieve mogelijkheden.

Ook hier te zien: op twee plaatsen werd bij regulier onderhoud de Japanse Duizendknoop niet gemaaid, maar bij een latere veiligheidsmaaibeurt wel gedeeltelijk. Plantendelen bleven her en der liggen ter vermenigvuldiging.

Lijnloperspad, Wilsele

Blijft de vraag wat ze verder zullen doen met de planten zich op 20-50cm van het fietspad bevinden. Vijfmaal per jaar een manuele veiligheidssnoeibeurt organiseren?

Elia
zal een expert ter plaatse sturen om te zien wat er kan gedaan worden. Bij toekomstige grondwerken zullen ze er rekening mee houden.


WenZ
blijft de plant voorlopig mechanisch maaien.

Geachte heer Daems,

onze onderhoudsbestekken voorzien dat ieder voorjaar (in het groeiseizoen) de Japanse duizendknoop mechanisch wordt gemaaid, waarna het maaisel wordt verzameld, afgevoerd en vernietigd. De toestand wordt tijdens de periodieke onderhoudsbeurten door de hiertoe aangestelde aannemer verder opgevolgd tussen mei en oktober.

Hmmm. Waarom maaien wanneer de plant daardoor sterker uitbreidt?Zo krijg je hem nooit kapot!


Interessant is ook om te lezen hoe roekeloos gemeentes van het Pajottenland omgaan met deze vervelende plant.

Interessant is ook om te zien hoe de Leuvense groendienst met de bosmaaier deze plant te lijf gaat. Wat denk jullie? Zou het veel helpen? Wordt in de lente vervolgd.

Lijnloperspad, Wijgmaal

natuurgebied Dijlemeander, Wijgmaal

natuurgebied Dijlemeander, Wijgmaal

Bedreigde fietspaden (6)

Wanneer we eens kijken in het Standaardbestek 250, DE Vlaamse technische standaard voor het uitvoeren van wegenwerken, zien we enkel in hoofdstuk 13 iets staan over de Japanse Duizendknoop.

1.1.2.12 Bestrijding van Japanse duizendknoop langs de waterloop
De bestrijding van Japanse duizendknoop (Fallopia japonica) langs de waterloop omvat:
- het wegnemen van alle ongewenste materialen en voorwerpen (ongeacht hun volume) zoals afval, vuil, afbraakmaterialen, schroot dat zich tussen de Japanse duizendknoop bevindt;
- het inkorten door het maaien van de Japanse duizendknoop tot zo dicht mogelijk tegen het bodemoppervlak van het talud en oever;
- het zorgvuldig controleren van het talud en oever op achtergebleven plantendelen;
- het onmiddellijk afvoeren van maaisel en ruimingsproducten volgens 1.1.2.15.
Japanse duizendknoop moet minstens tweemaal per jaar gemaaid worden: de eerste maal tussen 10 en 20 juni, de tweede maal tussen 1 en 15 oktober. De opdrachtdocumenten kunnen frequentere maaibeurten opleggen.
De maaimachines moeten de vegetatie zuiver afsnijden en zeker niet uitrukken. Het maaien gebeurt met een maaibalk of maaikorf. Het gebruik van een klepelmaaier is enkel toegestaan indien de opdrachtdocumenten dit bepalen en op voorwaarde dat het maaisel onmiddellijk wordt afgevoerd. Er wordt, indien nodig, ook gebruik gemaakt van handmachines of een zeis op moeilijk bereikbare plaatsen en nabij hindernissen. De opdrachtdocumenten kunnen het maaien met de hand voorschrijven.
De aannemer treft alle voorzorgen om te beletten dat tijdens het maaiwerk afgemaaide plantendelen in het water kunnen terechtkomen. Alle plantendelen die toch in het water terechtkomen, worden onmiddellijk uit de waterloop verwijderd, tenzij volgens de opdrachtdocumenten een andere werkwijze toegelaten is.
Indien de aannemer nieuwe vindplaatsen van Japanse duizendknoop opmerkt buiten de zones aangeduid in de opdrachtdocumenten, worden deze gemeld aan de aanbestedende overheid. Het bestrijden van Japanse duizendknoop in de nieuwe zones gebeurt evenwel enkel na speciaal dienstbevel.

Raar.
Het bestrijden van de Japanse Duizendknoop in wegbermen wordt verzwegen alsof hij daar nooit groeit .

Brandweg, Wilsele, hoog en droog boven op spoorwegberm

Aarschotsesteenweg, Wilsele, op en naast spoorwegberm

Aarschotsesteenweg, Wilsele, hoog en droog boven op spoorwegberm

Aarschotsesteenweg, Wilsele, op spoorwegberm

Niet dus.

Enige voorzichtigheid bij grondverzet wordt verzwegen.
Sinds 14 september wordt de Duivelsweg heraangelegd, met comfortstroken voor fietsers aan de zijkant.
Zou de aannemer rekening houden met de aanwezigheid van de Japanse Duizendknoop?
Of gaan we in de lente duizenden nieuwe Duizendknopen zien groeien in de zijbermen?
Dan zal deze weg zijn naam waarmaken voor fietsers.

Bestrijding.
Dat is een raar woord in deze context want het betekent "strijden of vechten tegen".
Waarom zou je tegen een plant gaan vechten?
Zoals in : Ik ga dit weekend mijn gras bestrijden met mijn dikke vriend de grasmaaier.
Verwacht je dan te winnen of te verliezen?
Tegen deze plant zouden we wel eens kunnen verliezen wanneer we ons verstand niet gebruiken.
Waarom zeggen we niet gewoon "maaien"?
Dan is het duidelijker dat we niet "verdelgen" bedoelen.
En waarom willen we überhaupt een invasieve plant maaien die we beter met rust zouden laten?

Bedreigde fietspaden (5)

Ik heb nu aan verschillende instanties gevraagd hoe hun aanpak is voor de bestrijding van de Japanse Duizendknoop, en wacht op hun antwoord.

• Joke Schauvliege, vlaams minister bevoegd voor leefmilieu en natuur
• AWV: wegbermen steenwegen zoals Aarschotsesteenweg in Leuven en Mechelsesteenweg in Herent
• VMM: oevers grote waterwegen zoals Dijle
• Provincie Vlaams-Brabant: oevers van kleinere waterwegen zoals Lemingsbeek, Leibeek of Herpendaalbeek.
• Leuven: wegbermen gemeentelijke wegen zoals Lijnloperspad, Brandweg, Processiestraat of Duivelsweg
• Wenz: kanaal Leuven-Mechelen zoals aan de laadkade te Wilsele
• Elia: hoogspanningsstation aan Aarschotsesteenweg in Wilsele, en grondwerken voor hoogspanningskabels in deze buurt

Waar loopt het dan mis?

Eerst en vooral de vrijwillige aanpak bij het melden (artikel uit 2012): want wie de plant niet kent kan ze ook niet melden. Elke Vlaming moet beter geïnformeerd worden opdat een meldingssysteem kan werken. En misschien moet er eens geïnvesteerd worden om de populatie éénmalig professioneel in kaart te brengen. Infopanelen aan afgebakende populaties kunnen de burgers helpen de plant te herkennen.

Vlaams minister voor Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) opent een meldpunt voor invasieve plant- en diersoorten. De dieren en planten uit andere continenten hebben hier geen natuurlijke vijanden en bedreigen zo de soorten uit eigen streek. Maar ze veroorzaken ook aanzienlijke economische schade.
Door het ontbreken van een natuurlijke vijand, kunnen de vreemde dier- en plantensoorten zich erg snel vermenigvuldigen, waardoor ze moeilijk te bestrijden zijn. Doordat ze moeten worden uitgeroeid, veroorzaken ze ook economische schade.
Voor ons land alleen al wordt die geschat op zo'n miljard euro. In dat bedrag zit niet alleen het uitroeien zelf verrekend, maar ook het verlies van landbouwgrond of de kosten aan de ziekteverzekering van mensen die ziek worden door de exoten.
Kabir
"Vooraleer ze te kunnen aanpakken, moet je ze lokaliseren", zegt Schauvliege. Daarom vroeg ze het Agentschap voor Natuur en Bos om samen met Natuurpunt een meldpunt op te zetten.
Bekende voorbeelden van overlastsoorten zijn de stierkikker, de Japanse duizendknoop, de Amerikaanse vogelkers, de grote waternavel, het parelvederkruid en de waterteunisbloem.
Enkel geregistreerde gebruikers kunnen exoten kunnen melden, maar er komen ook herkenningsfiches en bijkomende informatie op de website. Na een jaar wordt de website geëvalueerd.
Eerder lanceerde de Vlaamse overheid ook al een preventiecampagne om de verkoop van overlastsoorten in tuincentra te vermijden.

En vervolgens de vrijwillige aanpak bij het bestrijden: wie draagt er verantwoordelijkheid om de bestrijding te starten op welk gebied? Die van de waterlopen denken dat het vooral een probleem is van wegbermen, en omgekeerd. Niemand voelt zich verantwoordelijk dus niemand doet er iets mee. Geen enkele instantie wordt verplicht om op het meldpunt te kijken voor er grondwerken worden gepland. Nochtans kan wie verantwoordelijk is voor de verspreiding van deze plant later aansprakelijk worden gesteld voor alle aangerichte schade.

Vlaanderen belooft nochtans maatregelen:

Op waarnemingen.be kunt u melden waar de overlastsoorten zich bevinden. Daarvoor moet u zich wel registreren. Terreinbeheerders en lokale overheden zullen dan maatregelen treffen indien nodig. Op de site vindt u ook herkenningsfiches. Die fiches kunnen u helpen om de verschillende soorten te onderscheiden.

Er is maar één rendabele aanpak voor de volgroeide Japanse Duizendknoop: Blijft er af!

Vervlogen hoop
Voor sommige soorten zoals de Japanse duizendknoop is de hoop al vervlogen om de invasie nog te stoppen. Volledige verwijdering is onbetaalbaar. Bij zulke soorten ligt de focus op het beheersen van populaties, eventueel alleen in bepaalde gebieden. En hopen dat het om een tijdelijk probleem gaat. Soms verdwijnen invasieve soorten vanzelf.

Wanneer hij gerust gelaten wordt breidt hij maar een 10cm per jaar in de breedte uit, maar na een maaibeurt gemakkelijk 50 tot 100cm. De plant gaat in overlevingsmodus en breidt zijn wortelstelsel uit.

Enkel jonge plantjes kunnen nog rendabel bestreden worden. Maar die zijn te onopvallend om gemeld te worden en dus worden ze meegemaaid met de bermen waardoor ze als reactie hun wortelstelsel gaan uitbreiden. Stukken stengel die rondgestrooid worden kunnen dan weer nieuwe planten opleverenH Het lijkt wel hopeloos. Dit is de oproep van een expert uit Nederland:

Daarom moeten we bij elke nieuwe waarneming onmiddellijk ingrijpen, voor de nietsontziende exoot een uitgebreid worstelstelsel vestigt. Dan is uitroeien nog makkelijk en niet zo kostbaar. Daarnaast moet een duizendknoopvrij-eis bij grondverzet en inzet van maai- en bosmachines worden ingevoerd.

Een voorbeeld uit Leuven

Twee jonge planten hoogstwaarschijnlijk afkomstig van een grote populatie 150m verder (zichtbaar op Google streetview in 2013, ook al te zien  in 2009). Deze planten vallen absoluut niet op maar kunnen nog manueel verwijderd worden.

De grote populatie ziet er (op Google streetview) zo uit, en kan niet meer rendabel aangepakt worden:



Een voorbeeld uit Wijgmaal

Jonge planten te zien in een heesterperk aan Wijgmaal Brug (Google streetview 2013), waarschijnlijk afkomstig van rizomen die met het werkgerief van de groenaanlegger mee kwamen tijdens aanplanten van de heesters.



En zo zien die er 4 jaar later uit, te groot om nog eenvoudig te verwijderen:

Vaartdijk, Wijgmaal

Een laatste voorbeeld uit Leuven

Al in 2011 (dus nog voor het meldpunt ) werd de Japanse Duizendknoop op meerdere plaatsen waargenomen in Tuin De Walque. Maar deze plant blijft niet geduldig ter plaatse: hij kroop ondertussen al onder de muur door tot op de parking. Groeit hij binnenkort de aanpalende woningen binnen? Zijn de omwonenden op de hoogte van dit risico?

Privé parking aan ingang park Nobelstraat, Leuven

Privé parking aan ingang park Nobelstraat, Leuven

Melding

Ik melde ooit dat de zichtbaarheid van chauffeurs op fietsers op de hoek van de Kolonel Begaultlaan met de Aarschotsesteenweg heel slecht was. De betonnen blokken werden enkele tientallen centimeters verplaatst, daar moesten fietsers het maar mee doen, want van slechte zichtbaatheid daar gaan de fietsers veiliger van fietsen volgens de Vlaamse wegbeheerder. Dat er dan ook doden en zwaargewonden vallen, is ter lering van de andere fietsers.

Maar recent groeide daar veel groen dat ook veel zicht op fietsers wegnam, en het was dan ook nog die lelijke Japanse Duizenknoop waar ik de laatste tijd zo veel over lees. Ik melde het op het meldpunt fietspaden:

Plaats   Aarschotsesteenweg  Leuven (Vlaams-Brabant)
Lokalisatie  Ter hoogte van zijstraat : Kolonel Begaultlaan
Omschrijving   Hinder
    Het onderlinge zicht tussen fietsers en andere weggebruikers wordt belemmerd
Toelichting van het knelpunt
  Zicht van chauffeurs op fietsers die fietsoversteekplaats naderen wordt belemmerd door   een grote struik Japanse Duizendknoop. Deze wordt elk jaar groter en breder waardoor     zicht jaar na jaar verminderd. Door slecht bermbeheer verspreid deze woekerplant zich     bovendien over de rest van de bermen over honderden meters. Kan hier aub gepast           bermonderhoud plaatsvinden zodat veiligheid van fietsers niet in het gedrang komt?

Kolonel Begaultlaan, Wilsele

Kolonel Begaultlaan, Wilsele

Het antwoord kwam al snel van de technische dienst van Leuven, waarvoor dank.

Beste
De werkleider werd op de hoogte gebracht en zal dit opnemen in zijn planning.
Vriendelijk groet

Ik stelde met de mail nog snel een bijkomende vraag:

Beste,

ik ben vooral nieuwsgierig hoe dit precies zal aangepakt worden.

Het betreft hier namelijke de invasieve exoot 'Japanse Duizendknoop' die a) ongevoelig is voor glyfosfaat, b) tot 5m diep wortelt en die teruggroeit vanuit het kleinste stukje wortel dat blijft zitten, c) zich verspreidt doordat stukjes stengel die bij het maaien rondgeslingerd worden of aan werktuigen blijven hangen zich wortelen, en die d) op maaibeurten reageert door zijn wortelstelsel te vergroten. Volgend jaar staat die struik er terug, maar dan groter en het jaar daarna nog groter.

met vriendelijke groeten,
Erik Daems

Vandaag zag ik het antwoord: voor Leuven is bestrijden gelijk aan afmaaien.

Kolonel Begaultlaan, Wilsele

Kolonel Begaultlaan, Wilsele

Van zoveel domheid, daar wordt ik een beetje stil van.

Bedreigde fietspaden (4)

Er wordt bij (wegen)werken of bermbeheer te weinig rekening gehouden met de massale aanwezigheid van de Japanse Duizenknoop op het Leuvense grondgebied, vooral op het spoorwegtalud ten noorden van het station.
Een voorbeeld hiervan is het nieuwe Brugbergpad, waar fietsers over enkele jaren niet meer zullen kunnen fietsen door de uitbundige groei van de Japanse Duizendknoop.

Brugbergweg naar stelplaats van De Lijn, Japanse Duizenknoop op helling

Brugbergweg naar stelplaats van De Lijn, Japanse Duizenknoop op helling

Aan de kant van de Diestsesteenweg zijn al enkele lage exemplaren te zien in de berm, deze zullen op termijn uitgroeien tot grote bossen. Bij elke maaibeurt zullen stukken stengels (elders) voor nieuwe planten kunnen zorgen, zeker wanneer de groendienst uiteindelijk meerdere keren per jaar zal moeten komen maaien opdat de fietsers er nog door zouden kunnen fietsen.

Brugbergpad, Japanse Duizenknoop naast fietspad

Brugbergpad, Japanse Duizenknoop naast fietspad

Brugbergpad, Japanse Duizenknoop naast fietspad

Het lijkt zo een schattig plantje wanneer het nog klein is.

Brugbergpad, kleine Japanse Duizenknoop boven op talud

Ook iets groter lijkt het nog een schattig plantje.

Holsbeek, wadi op parking Delhaize

Aan de kant van het nieuwe gebouw van De Lijn is de besmetting serieuzer: het is duidelijk dat er grond werd gebruikt vol met rizomen van Japanse Duizendknoop. Het effect laat niet op zich wachten: honderden plantjes verschijnen op de hellingen. Doordat hier extensief onderhoud gepland werd zullen de plantjes ongebreideld kunnen uitgroeien.

Brugbegrpad, kleine plantjes met roodachtige bladeren en grotere exemplaren met groene bladeren.

Brugbergpad, elk plantje met roodachtige bladeren is een Japanse Duizendknoop

Door het maaien met klepelmaaiers kan de plant zich bovendien ook verspreiden tot op private percelen, niet echt een toonbeeld van zorgvuldig bestuur.

private weg naast Brugbergpad, Japanse Duizendknoop in haag achter op foto

Wie zich moeilijk kan voorstellen hoe de volgroeide plant er uit ziet, moet even verder fietsen tot in de Eén meilaan. Daar staan namelijk duizenden (of tienduizenden, misschien wel honderdduizenden) planten op de helling van het spoorwegtalud, met stengels tot 3cm dik en 3m hoog. Ga er meer even naast staan, bedenk dat de wortelstokken ook nog eens tot 5 meter diep in de grond zitten en concludeer: deze plant krijg je hier echt nooit meer gemakkelijk weg. Gelukkig nog dat ze geen zaad kunnen vormen.

Eén meilaan, Japanse Duizendknoop op helling spoorwegtalud

Eén meilaan, Japanse Duizendknoop op helling spoorwegtalud

Maar ook op andere plekken in Kessel-Lo heeft de plant al terrein veroverd.

Domeinstraat, Japanse Duizendknoop
in heesterperk van appartement

Jeugdvoetbalcentrum Bruineveld,
Japanse Duizenknoop in verloren hoekje

Bedreigde fietspaden (3)

Er bestaat een Vlaams vademecum voor aanleg en beheer van groen, dus ook voor wegbermen: daar heet dat 'verkeersbegeleidend groen'. Een uittreksel:

Technische vademecum kruidachtigen

Verkeersbegeleidend groen  kan verschillende functies vervullen. Enerzijds draagt het bij tot de verkeersveiligheid door het scheiden of begeleiden van verschillende verkeersfuncties. Anderzijds doorbreekt het de eentonigheid van de verhardingen en verzacht het het straatbeeld en de harde verkeersfunctie. Het verkeersgroen vervult ook een ecologische rol (Stad Gent 2005). In verkeersbegeleidend groen kan het belangrijk zijn om aandacht te hebben voor strooizouttolerante planten, zeker wanneer de beplanting lager ligt dan de rijweg en het spoelwater naar de beplanting wordt afgeleid. Randeffecten van opspattend water reiken tot 1,5 m ver. Meer informatie hierover is terug te vinden in II-A4.6.

Planten in verkeersbegeleidend groen moeten (rij)windbestendig zijn. Ze mogen in geen geval een bedreiging vormen voor de bestuurders door over de rijweg te hangen of door uitlopers te vormen die over de rijweg groeien. Bij beplantingen met hogere kruidachtigen moet rekening gehouden worden met het feit dat de planten kunnen omwaaien bij extreme weersomstandigheden. Bij verkeersbegeleidend groen of bij beplantingen langs wandel- of fietspaden moet een bufferstrook voorzien worden met lagere begroeiing om een vlot en veilig doorgaand verkeer te garanderen. Die blootstelling aan rijwind maakt dat planten met zaden die door de wind verspreid worden, snel over grote afstanden verspreid kunnen worden door het verkeer. Daarom moet het gebruik van (potentieel invasieve) uitheemse soorten waarvan het zaad door de wind wordt verspreid, in verkeersbegeleidend groen in het buitengebied vermeden worden. Ook inheemse soorten waarvan de zaden zich via de wind verspreiden, kunnen soms beter vermeden worden om ongewenste zaailingen te voorkomen. Op plekken waar het moeilijk of gevaarlijk werken is voor de beheerders (vb. beplanting op rotonde van druk verkeerspunt), is het, logischerwijs belangrijk om te kiezen voor beheerextensieve beplantingen.

Ook hier wordt nog eens bevestigd dat fietspaden een bufferstrook moeten hebben ten opzichte van hogere begroeiing. De Japanse Duizenknoop die 3m hoog wordt en zich ongebreideld in de breedte uitbreid, is een plant die uiterst ongeschikt is als verkeersbegeleidend groen.

Bedreigde fietspaden (2)

De berichtgeving van Vlaanderen over de Japanse Duizendknoop en zijn bestrijding blijkt niet altijd te kloppen. Het doet me een beetje denken aan de berichtgeving over fietsmobiliteit.

De verspreiding in Europa is niet begonnen in Engeland maar in Nederland:

Japanse duizendknoop is tussen 1829 en 1841 uit Japan ingevoerd door Von Siebold. De door hem uit Japan ingevoerde planten werden gekweekt in een kwekerij ('Jardin d'Acclimation') aan de Lage Rijndijk in Leiden. In 1848 wordt de soort, onder de naam Polygonum sieboldii, voor het eerst in de catalogus van de kwekerij genoemd. Deze kwekerij is de meest waarschijnlijke bron van de meeste, zo niet alle, Europese Fallopia japonica var. japonica. In 1850 is er vanuit de kwekerij materiaal naar Kew Gardens verstuurd en vandaar is de plant verder over Engeland en naar alle waarschijnlijkheid ook naar de Verenigde Staten verspreid. Aan de Lage Rijndijk te Leiden schijnen de oorspronkelijke exemplaren nog tot op de dag van vandaag in een tuin voort te leven.

AWV beweert dat zones met Japanse Duizendknoop opvallend worden afgebakend zodat ze niet meer gemaaid worden en het risico op vermeerderen wordt geminimaliseerd. Daar hebben we in en rond Leuven nog niets van gemerkt, integendeel.

Je vind de invasieve plant op enkele specifieke plaatsen:

Habitat:Hoofdzakelijk in verstoorde en urbane milieus. Lokaal vaak massaal in bermen, spoorwegbermen en langs waterlopen. Japanse duizendknoop groeit regelmatig ook in houtkanten, bossen en andere meer natuurlijke habitats.

De plant is vroeger in de natuur verspreid geraakt door het dumpen van tuinafval op verlaten bermen. Tegenwoordig wordt hij vooral verspreid door onzorgvuldig maaien: elk worteldeel of stengeldeel kan uitgroeien tot een nieuwe plant.

Voor Leuven zijn deze habitats vooral de noord-zuid liggende spoorwegverbinding van Parkabdij tot Wijgmaal met centraal het spoorwegplateu in Kessel-Lo, en de oevers van de Dijle van Arenberghpark tot de molen Van Rotselaar. De oevers van het kanaal Leuven-Mechelen ontsnappen (voorlopig) nog aan deze plaag.

Het is duidelijk dat het bermbeheer van alle betrokken bermbeheerders (AWV - VMM - stad Leuven - NMBS - zijn er nog andere?) geen rekening met het bestaan van deze onbestrijdbare woekerplant. Zo wordt er tweemaal per gemaaid met klepelmaaiers waardoor de plant zich ongebreideld verder kan verspreiden. Nog enkele jaren en het fietsen op de fietspaden van de heraangelegde Aarschotsesteenweg zal door dit geklungel onmogelijk worden.

Lijnloperspad Wijgmaal: holle stengels drijven verder stroomafwaarts,
en kleine stengeldelen worden verspreid door klepelmaaier.

Aarschotsesteenweg, Wilsele: nieuwe planten die ontstaan zijn doordat
afgemaaide stengeldelen zich terug wortelen

Aarschotsesteenweg, Wilsele: nieuwe planten die ontstaan zijn doordat
afgemaaide stengeldelen zich terug wortelen

Aarschotsesteenweg, Wilsele: zicht van chauffeurs op fietsers
die fietsoversteek naderen wordt nu al belemmerd

Ik heb dit weekend de verspreiding op waarnemingen.be aangevuld langs Dijle en spoorweg voor Wilsele en Wijgmaal zodat er een juister beeld mogelijk is:

In Leuven schreef het stadsbestuur in zijn Bestuursnota 2013-2018:

We bestrijden invasieve exoten (o.a. Amerikaanse vogelkers, Japanse duizendknoop).

Maar wat wordt er effectief tegen gedaan? Dat blijft voorlopig een vraag.