Eindeloze Omwentelingen: Vergevingsgezind

vrijdag, november 09, 2012

Vergevingsgezind

In Vlaanderen kent men dit begrip al voor wegen, waar men de levens van automobilisten wat wil sparen. Elke vangrail die je tegenkomt is daarvan een voorbeeld.

Maar ook bij fietsers zijn er veel (niet geregistreerde) enkelvoudige ongevallen te betreuren die te verhelpen zijn door aangepaste infrastructuur en onderhoud. Bij een nederlandse studie werden ze in enkele categorieën ingedeeld:

Botsingen tegen trottoirbanden
Bermongevallen
Botsingen tegen paaltjes en wegversmallingen
Ongevallen door glad wegdek en langsgleuven
Enkelvoudige fietsongevallen door kuilen, hobbels en afval (voorwerpen) op het wegdek

Wat er bij vrijliggende fietspaden vaak ontbreekt, is een vergevingsgezinde berm: halfverhard, vlak, zonder niveauverschil met het fietspad en zonder obstakels.

Regelmatig onderhoud helpt: grond eventueel afgraven, grond aanbrengen, platwalsen op niveau van fietspad, fietspad tenslotte grondig borstelen.

Bermongevallen
Van de weg afraken
Net zoals de botsingen tegen trottoirbanden raken fietsers bij bermongevallen van de rijbaan (waarbij ze vervolgens op de rijbaan kunnen vallen). Hieraan ligt een breed scala aan oorzaken ten grondslag. Bij ongeveer een kwart komt het slachtoffer in de berm bij een uitwijk- of inhaalmanoeuvre. Bij ongeveer een vijfde van de ongevallen ziet het slachtoffer een bocht of eigen koersafwijking te laat, in de meeste gevallen door naar iets naast de weg of achterom te kijken. Bij drie ongevallen werd een bocht te krap of te ruim genomen.
De oorzaken bij de andere bermongevallen variëren of zijn onbekend: bij ijzel de berm inglijden, een haarspeldbocht niet kunnen nemen, een boom half op het fietspad niet goed kunnen ontwijken, de rand van het fietspad niet goed kunnen onderscheiden bij het binnenrijden van een donker bos, uit balans en uit koers door een hobbel in het wegdek (boomwortel), enzovoorts.

Uitglijden door modder op de rand van het wegdek
Opmerkelijk is dat drie slachtoffers vermeldden dat ze door modder op de rand van het wegdek de berm ingleden (2 op een straat, één op een suggestiestrook). Dit heeft mogelijk mede met de toestand van de berm te maken. Als de berm modderig is kunnen auto’s modder de weg oprijden.

Terug de weg opsturen en vallen
Bij een derde van de bermongevallen reed de fietser de berm in en kwam ten val bij het terugsturen vanuit de berm naar de verharding.
Het gaat om 16 ongevallen: 7 op een fietspad, 2 op een fiets- of suggestiestrook en 7 op een weg of straat. Meer dan de helft noemt expliciet een groot hoogteverschil tussen de berm en de verharding, in enkele gevallen zelfs meer dan 10 cm. De andere slachtoffers beschreven dat ze uit balans of uit evenwicht raakten bij het terugsturen.

Vallen door kuilen en mul zand in de berm
Bij 12 ongevallen (7 op fietspaden, 1 op een fietsstrook, 4 op straat) reed de fietser van de rijbaan af en kwam ten val in de berm doordat die mul, modderig of hobbelig was. Een halfverharde, vlakke berm ontbrak. Als de drie eerder genoemde ongevallen met modder op de rand van het wegdek, worden meegerekend, is ongeveer een derde van de bermongevallen te wijten aan het ontbreken van een halfverharde, vlakke berm.

Botsingen met obstakels in de berm
Bij ongeveer een kwart van de bermongevallen botst een fietser in de berm tegen een obstakel, met name lantarenpalen of bomen. Daarnaast is er een ongeval waarbij een fietser naar beneden valt vanaf een steil talud en een ongeval waarbij een fietser in een sloot belandt.